Instytut Badań i Certyfikacji Sp. z o.o.
ul. Chmielna 2/31
00-020 Warszawa
+48 53-094-15-17
biuro@ibic.pl
© Copyright 2020 by IBiC
Systemy zarządzania
Protokół oceny ergonomicznej to formalny dokument lub procedura służąca do oceny warunków pracy w kontekście ergonomii, czyli dostosowania stanowiska, narzędzi i otoczenia pracy do możliwości i ograniczeń człowieka. Ergonomia ma na celu poprawę komfortu, wydajności oraz zdrowia pracowników, a także zmniejszenie ryzyka urazów związanych z pracą, takich jak np. dolegliwości mięśniowo-szkieletowe. W oparciu o Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej 1 grudnia 1998r. (Dz. U. Nr. 148 poz. 973.) i zgodnie z art. 7 ust. 1 ust. 2 ustawy o systemie oceny zgodności z dnia 30 sierpnia 2002r. ocenę zgodności może wykonać upoważniony przez niego przedstawiciel.
Protokół oceny ergonomicznej POE
Oto ogólny zarys wdrożenia i certyfikacji:
1. Protokół oceny ergonomicznej POE - przebieg oceny
Typowy protokół oceny ergonomicznej zawiera kilka kluczowych kroków:
1. Wprowadzenie
Cel oceny: Dlaczego jest przeprowadzana ocena ergonomiczna? Czy ma na celu zapobieganie urazom, poprawę wydajności, ocenę nowego stanowiska pracy, czy analizę istniejących problemów zdrowotnych?
Zakres: Jakie stanowiska lub procesy są objęte oceną? Czy dotyczy to tylko jednego pracownika, zespołu, czy całego zakładu?
2. Opis stanowiska pracy
Opis stanowiska, sprzętu, narzędzi, które są używane.
Charakterystyka zadań wykonywanych przez pracownika (czas trwania zadań, powtarzalność ruchów, obciążenie fizyczne).
Warunki środowiskowe, takie jak oświetlenie, temperatura, hałas, drgania itp.
3. Ocena postawy i ruchów ciała
Analiza pozycji ciała: Czy pracownik pracuje w pozycji siedzącej, stojącej, czy też zmienia pozycje? Czy przyjmowane postawy są neutralne czy nienaturalne (np. zgięcia, skręty)?
Powtarzalność ruchów: Czy praca wymaga ciągłego powtarzania tych samych ruchów? Jeśli tak, jakie to ruchy i jaka jest częstotliwość?
4. Ocena obciążenia fizycznego
Obciążenie siłowe: Jakie siły są zaangażowane w wykonywanie pracy (np. podnoszenie, przesuwanie, ciągnięcie)?
Obciążenie statyczne i dynamiczne: Czy praca wymaga długotrwałego utrzymywania określonej pozycji (obciążenie statyczne) czy też regularnego wykonywania ruchów (obciążenie dynamiczne)?
5. Ocena narzędzi i wyposażenia
Dostosowanie narzędzi do pracownika: Czy narzędzia są dostosowane do rozmiarów ciała pracownika (np. regulowane krzesła, stoły, ekrany)?
Obsługa i komfort: Jakie jest rozmieszczenie narzędzi i urządzeń? Czy są one łatwo dostępne? Czy pracownik musi nadmiernie sięgać lub schylać?
6. Ocena środowiska pracy
Oświetlenie: Czy poziom oświetlenia jest odpowiedni do rodzaju wykonywanych zadań?
Temperatura i wentylacja: Czy temperatura i jakość powietrza w miejscu pracy są odpowiednie?
Hałas: Czy poziom hałasu w środowisku pracy jest bezpieczny?
Ergonomia cyfrowa: W przypadku pracy przy komputerze ocenia się również ustawienie monitora, klawiatury, myszki, oświetlenie ekranu itp.
7. Ocena organizacji pracy
Czas pracy i przerwy: Czy praca wymaga długotrwałego skupienia i czy są odpowiednio zaplanowane przerwy?
Rotacja zadań: Czy pracownicy wykonują różnorodne zadania, co zmniejsza ryzyko monotonii i zmęczenia?
8. Identyfikacja zagrożeń i rekomendacje
Na podstawie powyższych punktów identyfikowane są potencjalne zagrożenia ergonomiczne (np. przeciążenia mięśni, ryzyko urazów).
Formułowane są zalecenia, takie jak modyfikacja stanowiska pracy, wprowadzenie regulowanych narzędzi, zmiana organizacji pracy, szkolenia dla pracowników.
9. Ocena po wdrożeniu rekomendacji
Po wprowadzeniu zmian ocenia się ich skuteczność. Czy poprawiono komfort pracy? Czy zmniejszono dolegliwości zdrowotne? Jakie są dalsze rekomendacje?
10. Podsumowanie i wnioski
Krótkie podsumowanie oceny oraz przedstawienie kluczowych wniosków.
Lista działań do wdrożenia.
Narzędzia do oceny ergonomicznej
W ramach protokołu oceny ergonomicznej można stosować różne narzędzia i skale, takie jak:
OWAS (Ovako Working Posture Analysing System),
RULA (Rapid Upper Limb Assessment),
REBA (Rapid Entire Body Assessment),
NIOSH Lifting Equation (ocena ryzyka podczas podnoszenia ciężarów).
Cel i korzyści
Głównym celem protokołu oceny ergonomicznej jest zapobieganie urazom i chorobom związanym z pracą, poprawa komfortu pracowników oraz zwiększenie ich produktywności. Odpowiednio przeprowadzona ocena ergonomiczna może także przynieść korzyści w postaci mniejszych kosztów związanych z absencją chorobową, zmniejszoną rotacją pracowników oraz poprawą jakości pracy.