Wyjaśniamy pojęcie „dostępności otworu” w normie EN 1176

 

W praktyce kontroli placów zabaw jedno z najczęściej pojawiających się pytań dotyczy tego, czy każdy otwór lub szczelina musi być badany próbnikiem 8 mm / 25 mm zgodnie z wymaganiami normy EN 1176-1.Wiele osób zakłada, że skoro inspektor może włożyć próbnik do otworu, to badanie musi zostać wykonane.

To jednak nie jest zgodne z zasadami normy.EN 1176-1 bada wyłącznie takie otwory, które mogą stwarzać realne zagrożenie zakleszczenia dla użytkownika, czyli są dostępne podczas normalnego, przewidywalnego korzystania z urządzenia.

 

W tym artykule wyjaśniamy, co oznacza pojęcie „dostępności otworu”, kiedy otwór podlega badaniu, a kiedy nie wymaga żadnych działań, oraz dlaczego w niektórych przypadkach warto wykonać dodatkową analizę ryzyka.

 

Norma EN 1176 bada tylko otwory dostępne dla użytkownika

 

 

Choć EN 1176-1 nie zawiera formalnej definicji słowa „dostępność”, to jej treść jasno określa, że badaniu podlegają tylko otwory dostępne dla użytkownika, czyli takie, do których dziecko może realnie dotrzeć podczas zabawy.

Otwór może być zatem:

• dostępny – jeśli dziecko może tam wsunąć palec lub rękę w naturalny sposób,

• niedostępny – jeśli użytkownik nie ma fizycznej możliwości dotarcia do otworu.

Jeżeli otwór jest niedostępny, badanie próbnikiem nie jest wykonywane, nawet jeśli inspektor technicznie mógłby tam włożyć przyrząd.

 

Kiedy otwory podlegają badaniu wg EN 1176-1?

 

Badanie przeprowadza się tylko wtedy, gdy otwór:

 

✔ znajduje się w przestrzeni wolnej, czyli w obszarze, w którym użytkownik się porusza,

lub

✔ ma dolną krawędź powyżej 1000 mm nad powierzchnią,

i dodatkowo

✔ jest dostępny.

 

 

Oznacza to, że otwór położony powyżej 1000 mm nie zawsze musi być badany.Warunek dostępności jest kluczowy.

Przykład:

• otwór na wysokości 250 cm,

• brak platform w pobliżu,

• brak możliwości wspinania,

• dziecko może sięgnąć maksymalnie do ok. 140 cm.

Taki otwór jest niedostępny dla użytkownika, więc nie podlega badaniu.Nie stanowi zagrożenia zakleszczenia, bo dziecko nie może do niego dosięgnąć.

 

 

Załącznik D – tylko naturalne kierunki dostępu

 

W załączniku D (procedury badania otworów) norma pokazuje, że:

• próbnik przykłada się tylko w kierunkach, które odpowiadają naturalnemu dostępowi użytkownika,

• nie wykonuje się badania „na siłę”,

• nie tworzy się sztucznych możliwości dostępu, których dziecko nie ma.

Jeśli więc inspektor może włożyć próbnik wyłącznie „od dołu”, ale dziecko nie ma możliwości włożenia tam palca z tej strony — otwór uznaje się za niedostępny.

 

Przykład z praktyki: otwór wysoko nad głową

 

Weźmy przykładowy otwór umieszczony na konstrukcji na wysokości 250 cm.Dziecko w wieku 5–8 lat ma typowy maksymalny zasięg dłoni na poziomie ok. 130–150 cm.

Brak elementów wspinaczkowych → brak możliwości dotarcia do otworu → brak ryzyka zakleszczenia.

Taki otwór:

✔ nie stwarza zagrożenia,

✔ nie podlega badaniu próbnikiem 8/25 mm,

✔ nie wymaga modyfikacji konstrukcji.

 

W takich sytuacjach warto wykonać krótką analizę ryzyka

 

Choć norma nie wymaga badania otworów niedostępnych, dobrą praktyką jest:

⭐ wykonanie krótkiej analizy ryzyka,

która dokumentuje, że użytkownik nie może uzyskać dostępu do danego miejsca.

Taka analiza powinna odpowiadać na pytania:

• Czy dziecko może dotrzeć do otworu w racjonalnie przewidywalny sposób?

• Czy otoczenie urządzenia nie tworzy dodatkowych możliwości wspinania?

• Czy nie ma elementów, które mogłyby pośrednio umożliwić dostęp?

Analiza ryzyka stanowi dodatkowe zabezpieczenie producenta, administratora i inspektora, a także pełni funkcję dowodową w dokumentacji technicznej.

 

Skąd brać informacje o zasięgach rąk i wymiarach dzieci?

 

Z tablic antropometrycznych!

Norma EN 1176 nie zawiera własnych tabel wymiarów dzieci.Dlatego przy ocenie dostępności należy korzystać z:

 

✔ tablic antropometrycznych ISO 7250

(basic human body measurements)

 

✔ tablic antropometrycznych ISO 15534

(anthropometric data for ergonomic design)

 

Zawierają one m.in.:

• wzrost dzieci w różnych grupach wiekowych,

• zasięgi rąk,

• długości kończyn,

• wysokości ramion i łokci,

• typowe zakresy ruchu.

Dzięki nim ocena dostępności otworu jest:

• obiektywna,

• powtarzalna,

• zgodna z dobrymi praktykami,

• odporna na błędy wynikające z szacowania „na oko”.

 

Podsumowanie

 

✔ Badamy tylko otwory dostępne dla użytkownika.

✔ Niedostępne otwory (np. wysoko nad głową) nie podlegają badaniu.

✔ Norma opiera się na realnych, a nie hipotetycznych zagrożeniach.

✔ Przykładanie próbnika tylko dlatego, że inspektor może go tam włożyć, jest błędną praktyką.

✔ Warto wykonywać krótkie analizy ryzyka dla otworów niedostępnych.

✔ Ocenę dostępności opieramy na tablicach antropometrycznych ISO 7250 i ISO 15534.

 

 

 

Profesjonalne podejście do bezpieczeństwa placów zabaw polega na rozpoznaniu realnych, a nie teoretycznych zagrożeń.Dlatego prawidłowe rozumienie pojęcia „dostępności otworu” ma kluczowe znaczenie w codziennej pracy inspektorów, projektantów i producentów urządzeń.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zadzwoń do nas

+48 530 941 517

Napisz do nas

biuro@ibic.pl

Instytut Badań i Certyfikacji Sp. z o.o.

 

ul. Chmielna 2/31

00-020 Warszawa

 

           +48 53-094-15-17

 

           biuro@ibic.pl